Tu działa Bóg
nr 2 (80) LUTY2014

Bazylika św. Marka dopiero w 1807 roku stała się siedzibą biskupa, wcześniej była kościołem dożów i symbolem potęgi Republiki Weneckiej.

Nina Brzostowska Smólska

Pokój tobie Marku

Na zewnątrz, nad środkową częścią fasady, dumnie stoją posągi czterech koni zrabowane z Konstantyno­pola. Wewnątrz – 4000 m2 mozaik. Oto bazylika Świętego Marka – symbol weneckiej potęgi. Bazylika św. Marka dopiero w 1807 roku stała się siedzibą biskupa, wcześniej była kościołem dożów i symbolem potęgi Republiki Weneckiej.

 

Gdy św. Marek zatrzymał się w podróży na lagunie weneckiej, ukazał mu się anioł, który powitał go słowami: „Pax tibi Marce, evangelista meus” (Pokój tobie, Marku, mój ewangelisto). Słowa te stały się później dewizą Wenecji, a symbol św. Marka – lew trzymający otwartą księgę – jej herbem. W ten sposób wczesnochrześcijańska legenda wyjaśnia związek św. Marka z Wenecją. Pierwszy kościół pod wezwaniem św. Marka zbudowano na miejscu obecnej bazyliki w IX wieku dla umieszczenia szczątków Ewangelisty, wykradzionych przez weneckich kupców z muzułmańskiej Aleksandrii. Po pożarze kościół, którego bryła w zasadniczo niezmienionym kształcie (przebudowywana była głównie fasada) przetrwała do dziś, odbudowano w II połowie XI wieku. Kościół zbudowany na planie krzyża greckiego, na wzór nieistniejącej już konstantynopolitańskiej świątyni Dwunastu Apostołów, jest zwieńczony pięcioma kopułami nad ramionami krzyża i ich przecięciem. Trójnawowy korpus bazyliki zamyka od zachodu narteks ozdobiony mozaikami ze scenami ze Starego Testamentu. Wspaniały zespół mozaik we wnętrzu świątyni przedstawia sceny z Nowego Testamentu oraz z życia św. Marka. Większość mozaik pochodzi z XI-XIV wieku, najnowsze – z XIX. Wszyscy kupcy weneccy byli obowiązani, począwszy od II połowy XI wieku, zwozić cenne ozdoby (elementy architektoniczne, rzeźby, drogie kamienie, kruszce etc.) do bazyliki – im w dużej mierze zawdzięczamy niezwykle bogaty wystrój wnętrza. Niemałą część tych skarbów stanowią łupy z Bizancjum. Imponująca, szeroka fasada otwiera się na plac Świętego Marka pięcioma potężnymi portalami, które wieńczą tympanony wypełnione mozaikami. Większość z nich pochodzi z XVII-XIX wieku, nad północnym portalem zachowała się jednak oryginalna XIII-wieczna mozaika z najstarszym zachowanym wyobrażeniem bazyliki. Nad środkową częścią fasady, na galerii, są ustawione posągi czterech koni, kopie rzymskich posągów, zrabowanych przez wenecjan w 1204 roku z kwadrygi zdobiącej hipodrom w Konstantynopolu i przez wieki stanowiące symbol niezależności Republiki Weneckiej.

 

1. Sklepienia, górne partie ścian i wnętrza kopuł bazyliki San Marco zdobią mozaiki o łącznej powierzchni 4000 m2. Absydę główną z prezbiterium oddziela od reszty świątyni ażurowa przegroda zwieńczona figurami Matki Bożej i Apostołów.

 

2. Mozaika z I połowy XIII wieku, przedstawiająca Wniebowstąpienie Chrystusa, znajduje się w centralnej kopu­le.

 

3. W północnym ramieniu transeptu (nawy poprzecznej), w barokowym ołtarzu znajduje się XI-wieczna bizantyńska ikona Madonny Nikopeia (Matki Boskiej Zwycięskiej), kopia ikony niesionej podczas bitew przed cesarzem Bizancjum, złupiona w 1204 roku w Konstantynopolu.

 

4. Pod baldachimem w ołtarzu głównym znajduje się arcydzieło emalierstwa i złotnictwa – Pala d’Oro, czyli Złote Retabulum (nastawa ołtarzowa), o wymiarach 3,40 na 1,40 m, zawierające bizantyjskie plakietki, doda­wane w 4 etapach od X do XIV wieku. W górnej części umieszczono wizerunek św. Michała Archanioła oto­czony sześcioma scenami z życia Chrystusa. W dolnej – przedstawienie tronującego Chrystusa, postaci proro­ków, Apostołów i aniołów oraz sceny z życia Chrystusa i św. Marka.

 

 

 

Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce. OK